Uygur Türkleri: İngiliz ordusunun kullandığı güneş panellerinin üreticilerinin, Çin’de Uygurların zorla çalıştırılmasıyla ilişkilendirildiği ortaya çıktı
Kaynak, Getty Images
İngiliz ordusunun 2021’de başlattığı Prometheus güneş enerjisi projesi.
BBC, İngiliz ordusunun kullandığı güneş panellerinin, Çin’de “zorla çalıştırma” sonucu elde edilen maddeleri kullandığı ileri sürülen şirketler tarafından üretildiğini ortaya çıkardı.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki polisilikon üretiminde, Uygur Türklerinin zorla çalıştırıldığı iddia ediliyor. Polisilikon, güneş paneli üretiminde kullanılıyor.
İngiliz ordusu dört tesisteki güneş paneli üretimine 200 milyon pound kaynak ayırıyor.
BBC’nin Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası kapsamında bilgi talep ettiği Savunma Bakanlığı, orduya güneş paneli sağlayan firmaların JA Solar, Trina ve Qcells olduğunu açıkladı.
Temmuz ayında İngiltere’deki Sheffield Hallam Üniversitesi, bu üç şirketin Sincan’daki üretimle elde edilen hammaddeyi kullandığını ortaya koyan bir rapor yayımlamıştı.
JA Solar ve Qcells, BBC’ye yaptıkları açıklamada, tedarik zincirlerinde “zorla çalıştırmanın” rol oynamadığından emin olmak üzere adım attıklarını söyledi. Trina ise açıklama yapmadı.
Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, ordunun tedarik zincirinin düzenli olarak denetlendiği ve tüm boyutlarıyla incelenmek üzere sıkı prosedürler uygulandığı ifade edildi.
Ancak Sheffield Hallam Üniversitesi’nin raporunu yazanlardan Alan Crawford, BBC’nin elde ettiği şirket listesini gördüğünü ve rapordaki iddiaların geçerliliğini koruduğuna inandığını dile getirdi.
Tedarik ağları konusunda deneyim sahibi bir kimya mühendisi olan Crawford, büyük firmaların “zorla çalıştırma” ürünü malları kasıtlı olarak almasının düşük ihtimal olduğunu kaydetti.
Ancak tedarik zincirlerinin “şeffaf olmamasının”, bazı firmalara, “kölelik karşıtı” beyanlarının arkasına gizlenme olanağı tanıdığını da ekledi.
Başbakan Rishi Sunak, İngiltere’nin güneş enerjisinde Çin’deki üretime bağımlı olması konusunda eleştiriliyor ve adım atmaya çağrılıyordu.
Muhafazakar Parti Milletvekili Alicia Kearns, İngiliz hükümetini, Uygurların zorla çalıştırılmasıyla ilişkili tüm güneş enerjisi şirketlerine yaptırım uygulamaya çağırıyor.
Çin’in bir milyon Uygur’u toplama kamplarında tuttuğu tahmin ediliyor. Çin ise bu suçlamaları reddediyor.
ABD Senatosu 2021’de Çin’in Sincan bölgesinde yaşayan Uygur azınlığın insan haklarının ihlal edildiği iddialarına yanıt olarak, bu bölgeden ithalatı yasaklayan bir tasarıyı onaylamıştı.
Yasa tasarısı, Sincan bölgesinden gelen malların, aksi kanıtlanmadıkça, Uygurların zorla çalıştırılması suretiyle üretildiği varsayımına dayanıyor.
ABD’ye göre, Sincan’dan ABD’ye mal ithal edecek olan şirketlerin, bunların üretiminde, zorla çalıştırılan insanların emeğinin kullanılmadığını ispat etmesi gerekiyor.
ABD makamlarına göre güneş panellerinin de temel malzemelerinden olan polisilikon, zorla çalıştırılma sonucu üretilen maddeler arasında.
Güneş enerjisi, özellikle de küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle mücadele konusunda, dünya genelinde öne çıkan alternatif enerji kaynaklarından birisi.
Güneş enerjisi pazarında hakimiyet kuran Çin, dünyada güneş paneli üretiminin yüzde 80’den fazlasına sahip.
