ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, Çin’i Amerikan şirketlerinin piyasaya erişimlerini engelleyen ve kısa süre önce yürürlüğe koyduğu uygulamaları dolayısıyla eleştirdi.
Çin temaslarına dün başlayan Yellen bugün Çin’deki Amerikan Ticaret Odası’nda yaptığı açıklamada, ülkesi ile müttefiklerinin Çin’in “adil olmayan ekonomik uygulamalarıyla” mücadele edeceğini söyledi.
Yellen, iki ülke arasında “istikrarlı ve yapıcı bir ilişkiyi tesis etmek” için ziyaretini gerçekleştirdiğini söylerken, Washington’un ulusal güvenlik çıkarlarını ve insan haklarını korumak için harekete geçeceğini açıkça belirtti.
Yellen, küresel ekonominin “Rusya’nın Ukrayna’daki yasadışı savaşı ve pandeminin devam eden etkileri gibi rüzgarlarla” karşı karşıya olduğu bir dönemde düzenli fikir alışverişlerinin her iki ülkenin de ekonomik ve finansal riskleri izlemesine yardımcı olabileceğini kaydetti.
Çinli yetkililere Washington’un “ekonomilerimizin toptan ayrışması” peşinde olmadığını açıkça belirteceğini söyleyen Yellen, ancak devlete ait işletmeler ve yerli firmalar için genişletilmiş sübvansiyonlar, yabancı firmalar için pazara erişim engelleri ve ABD firmalarına karşı son zamanlarda “cezalandırıcı eylemler” kullanmaları konusundaki endişelerini dile getirdi.
“Piyasa odaklı uygulamalara geri dönme” çağrısı
Yellen ayrıca Pekin’i “piyasa odaklı uygulamalara geri dönmeye” çağırarak, “Piyasa temelli bir yaklaşım Çin’de hızlı büyümeyi teşvik etti ve yüz milyonlarca insanın yoksulluktan kurtulmasına yardımcı oldu. Bu dikkate değer bir ekonomik başarı öyküsüdür” dedi.
Yellen, Çin’in büyüyen orta sınıfının Amerikan mal ve hizmetleri için büyük bir pazar oluşturduğuna dikkat çekerek, “Biz ayrışmaya değil, çeşitlenmeye çalışıyoruz. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrışması küresel ekonomiyi istikrarsızlaştırır” diye konuştu.
Yellen bugün eski Başbakan Yardımcısı ve Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in yakın sırdaşı olarak görülen Liu He ile görüştü. ABD Maliye Bakanı’nın bugün ayrıca Çin Başbakanı Li Qiang ile de biraraya geldi.
Ziyarete önem veriliyor
ABD Maliye Bakanı’nın Çin ziyareti, ABD ordusunun Çin hükümetine ait bir balonu düşürmesinin ardından ve ihracat kontrolleri konusunda artan gerginliklerin ortasında Washington ile Pekin arasında tırmanan gerilimi yatıştırmayı amaçlayan ziyaretlerin bir parçası.
Hem ABD hem de Çin tarafı, Yellen’ın ziyaretinin ikili ilişkilerde yaşanan gerginliği gidermede etkili olacağı konusunda şüpheli. Yetkililer, iki ülkenin de ulusal güvenliği ekonomik bağların üzerinde tuttuğunu kabul ediyor.
Çin’deki ABD firmaları Yellen’in ziyaretinin, jeopolitik gerilimlerin sıcaklığına bakılmaksızın iki ekonomi arasındaki ticaret ve ticari yolların açık kalmasını sağlayacağını umuyor.
Çin’deki Amerikan Ticaret Odası’nın Başkanı Michael Hart,
“Yellen’ın ziyareti önemli çünkü daha fazla görüşme yapılmasına ve her iki taraftan daha fazla orta düzey yetkilinin gelmesine olanak sağlıyor. Bir yıl daha ABD’den üst düzey bir ziyaret olmasaydı, piyasa daha soğuk olurdu” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da geçen ay Pekin’i ziyaret etmiş ve Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile görüşmüştü.
Xi ile ABD Başkanı Joe Biden’ın ise, Eylül ayında Yeni Delhi’de yapılacak G20 zirvesinde veya Kasım ayında San Francisco’da yapılacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği toplantısında biraraya gelebileceği belirtiliyor.
