Enflasyon: Ekonomistler, TÜİK ve ENAG’ın son verilerini nasıl yorumladı?
Kaynak, Getty Images
Ağustos ayı enflasyon verileri açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ağustosta tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 9,09 artış kaydetti. Geçen yılın aynı dönemine göre TÜFE yüzde 58,94’e yükseldi.
Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) verilerine göre ise geçen ay tüketici fiyat endeksi, Temmuz ayına göre yüzde 8,59 oranında arttı. Böylece ENAG’a göre Ağustos ayında yıllık enflasyon, yüzde 128,05’e yükseldi.
TÜİK verilerine göre Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 16,61 ile ulaştırmada görüldü.
En az artış yüzde 3,11 ile eğitim grubunda oldu.
AA Finans’ın, 12 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre, ekonomistlerin ağustos ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 7,32 düzeyindeydi.
Ekonomistler yıllık enflasyonun yüzde 56,37’ye çıkacağını öngörüyordu.
ENAG: Hiçbir grupta fiyatlar gerilemedi
ENAG, yıl başından bu yana tüketici fiyatlarındaki artış oranını ise yüzde 83,96 olarak hesapladı.
Grubun verilerine göre, geçen ay ana harcama grupları arasında en yüksek fiyat artışları sağlık kategorisinde gerçekleşti. Sağlık harcama grubunda aylık enflasyon yüzde 26,12 oldu.
Aynı oran haberleşmede yüzde 21,56, gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 11,48 olarak hesaplandı.
ENAG verilerine göre, Ağustos’ta hiçbir harcama grubunda fiyatlar gerilemedi. En düşük fiyat artışları yüzde 3,08 ile giyim ve ayakkabı kategorisinde oldu.
Ekonomistler ne dedi?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından sosyal medyadan yaptığı paylaşımda “Enflasyonla mücadelenin biraz zaman alacağını biliyoruz. Geçiş dönemindeyiz. Enflasyonu kontrol altına almak ve daha sonra düşürmek için ne gerekiyorsa (parasal sıkılaşma, kredi politikası ve gelirler politikaları) yapacağız. Sonuçta sabretmemize değecek. Enflasyonla mücadelede kesinlikle kararlıyız” dedi.
Dünya gazetesi yazarı Özcan Kadıoğlu, Şimşek’e cevaben “Siz göreve başladıktan sonra TÜFE yaklaşık 3 ayda %24.12 artış kaydetti. Bu artışa en büyük katkıyı maalesef kamu fiyat artışları sebep oldu. Enflasyon yayılımı ölçmek adına TUİK geçmişte olduğu gibi madde sepetindeki tüm ürünlerin fiyatlarını her ay tek tek açıklamalı” çağrısında bulundu.
Ekonomist Oğuz Demir de Şimşek’e cevaben “Bizim zaten sabretmekten başka bir seçeneğimiz yok. O yüzden zaten sadece bekliyoruz. Asıl sabretmesi gerekenler, sizin attığınız adımlara sabredecek mi?” diye sordu.
Demir, ayrıca “2005’ten bu yana ortalamalara bakarsanız bu yaz nasıl bir enflasyon travmasından geçtiğimizi görürsünüz” diyerek, 2023 verilerinin 2005-2022 yılları ortalamalarından ne kadar yüksek olduğunu gösteren bir tablo paylaştı.
Profesör Dr. Burak Arzova “Normalleşme adımlarından TUİK de nasibini almış gibi gözüküyor. Enflasyonla mücadele önce gerçeği kabul etmekle başlar” ifadesini kullandı.
Ekonomist Banu Kıvcı Tokalı, “Yıl sonuna kadar yükselişin %60’ın üzerine çıkarak devam ettiğini görebileceğiz” değerlendirmesinde bulundu ve 2024’ün ilk çeyreğinde baz etkisiyle düşüş olabileceği, ikinci çeyrekte ise “yıllık enflasyonda yeni tepe” olabileceği öngörüsünde bulundu.
BirGün yazarı iktisatçı Hayri Kozanoğlu da verilerin, enflasyon ivmesinin önümüzdeki ayda süreceğini gösterdiğini belirtti.
