Kaynak, Getty Images
Hafize Gaye Erkan, Mayıs seçimleri sonrası Merkez Bankası başkanı oldu
Merkez Bankası, Kur Korumalı Mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına son verildiğini açıkladı.
Bankanın Pazar günü erken saatlerde resmi sitesinde yaptığı duyuru, seçim sonrası ortodoks ekonomi politikasına dönüş içinde değerlendiriliyor.
Bankadan yapılan açıklamada, “sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği” de açıklandı.
Bu kararla eş zamanlı olarak Resmi Gazete’de yayınlanan bir tebliğ ile bankalara, KKM’ye geçen yatırımcıları TL mevduata dönmeye yöneltmesi de isteniyor.
BBC Türkçe’ye konuşan bir banka yönetimi çalışanı, bu karar sonrası mudilere KKM’yi sürdürmemesi için mevduat faizlerini artırmak gibi alternatif çözümler önerebileceklerini söylüyor. Bu yöneticiye göre, bankalar, Merkez Bankası’nın ‘zorunlu karşılık’ hamlesi nedeniyle mudilere yüksek faiz önermek gibi alternatifler sunabilirler.
Cumhuriyet Halk Partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu, kararların yüksek enflasyon ortamında “dövize koşma” etkisi yaratabileceğini savundu.
Açıklanan adımlarla ilgili olarak Twitter hesabından uzun bir açıklama yapan Kılıçdaroğlu, “Bu programla orta vadede KKM’den nasıl çıkacağınızın yol haritasını kamuoyuna açıklayın” çağrısını ortaya koydu.
2021 Aralık ayındaki kur krizi sırasında uygulamaya konulan KKM, döviz mevduattan Türk lirasına dönüş yapılmasını teşvik için getirildi.
KKM’de, açılan TL vadeli hesaplarda, hesabın açılış tarihindeki kur ile vade sonundaki kur değişimi faiz oranı üzerindeyse, aradaki fark müşterinin hesabına TL olarak yansıtılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan KKM için yatırımcılara “yeni bir finansal alternatif” sunduklarını söylemişti.
Kur korumalı mevduatların büyüklüğü Ağustosa ayı itibarıyla 117 milyar dolar seviyesine çıktı.
Bu banka mevduatlarının yaklaşık yüzde 25’lik kesimine karşılık geliyor.
Reuters KKM karşılıkları için, TL’de seçim sonrası yaşanan düşüşe bağlı olarak Merkez Bankası’nın Haziran ve Temmuz aylarında 11 milyar dolar ödediğini aktarıyor.
Dövize çevrilebilir mevduat uygulamasının maliyeti Hazine tarafından karşılandı.
Açıklamada ‘Sadeleşme’ vurgusu
Bankadan KKM’ye ilişkin yapılan açıklama şu şekilde:
Sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verilmiştir.
Yapılan düzenlemelerle Türk lirası mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan Türk lirası mevduata geçiş sağlanarak kur korumalı mevduatın azaltılması gözetilmektedir.
Böylece, Türk lirası vadeli mevduat desteklenerek makro finansal istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
- Merkez Bankasınca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan Türk lirası hesaplara geçiş ve kur korumalı hesapların belli oranda yenilenmesinin hedeflenmesine,
- Kur koruması bulunmayan Türk lirası payı seviyesinde artış hedefine geçilmesine, karar verilmiştir.
Sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın Türk lirası mevduata geçişine ilişkin adımlar Para Politikası Kurulu’nun ilan ettiği ilkeler doğrultusunda devam edecektir.
Ekonomistlerin kararlara yorumu ne oldu?
Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara’nın açıklanan kararlara, “Bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi, ama belli ki oradaki ısrar sürüyor.” yorumu yaptı.
Ekonomist Özlem Derici Gül de Twitter hesabından yaptığı değerlendirme, bu haftaki Para Politikası Kurulu toplantısına dikkat çekiyor ve “PPK’dan en az 250 baz puanlık bir artış yapması mevduat faizlerinde artışa yardımcı olacaktır. Geçiş aşamasında büyük oynaklık görmek şaşırtıcı olmayacaktır.” diyor.
Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı olan ekonomist Kerim Rota’nın KKM kararını gerçekleştirmenin kolay olmayacağı yorumunu yapıyor.
Rota, Twitter hesabından, “KKM ve negatif reel faizden dönüş niyeti doğru olsa da bunu gerçekleştirmek kolay olmayacak. Tasarruf sahibi ve yatırımcının paramıza karşı öyle bir güven kaybı oluştu ki, bunun sadece iki ürün arasındaki faiz farkı ile geri kazanılması kolay değil.” değerlendirmesini yaptı.
Ekonomist Uğur Gürses de atılan adımları, “TL faizini düzeltmeden, havuzun dibindeki delik kapatılmadan ne işe yarayacak?” diyerek ve yeni atanan PPK üyelerinin ‘top çevirdiğini’ yorumunu yapıyor.
