Boeing 737 Max’ler hakkında neler biliniyor, iki ölümlü uçak kazası sonrası neler yaşandı?
Kaynak, Getty Images
ABD’de Boeing 737 Max 9 tipi yolcu uçağının havadayken gövdesinden parça kopması sonrası Boeing bir kez daha soru işaretlerinin hedefinde. Yüzlerce Boeing 737 Max 9 tipi uçak inceleme için hangara çekildi.
737 Max serisi 2017 yılında dünyadaki havayolu şirketlerine teslim edilmeye başladı. Yaklaşık bir yıl sonra da ilk kaza yaşandı.
Bu kaza ile başlayan süreci derledik.
Boeing 737 Max ailesi 7, 8, 9 ve 10 modellerinden oluşuyor.
Boeing 737 Max’leri Airbus firmasının A320 modeline rakip olarak üretti.
İki uçak görüntü olarak da birbirine çok benziyor ve orta mesafe ticari uçuşların büyük bir kısmı bu uçaklarla yapılıyor.
Boeing 737 Max uçaklar Boeing tarihinde en hızlı satan uçak olmuş, dünya çapında 100 havayolu şirketinden toplam 4500 uçak siparişi almıştı.
Ancak Boeing’in 737 Max serisi 2018 ve 2019’da beş ay arayla iki büyük kaza ile gündeme gelmişti.
Endonezya ve Etiyopya’da düşen 737 Max uçaklarında toplam 346 kişi yaşamını yitirmişti.
Kaynak, Getty Images
Boeing 737 Max’lerin siparişlerini 2015 yılında almaya başladı
Araştırmacılar, her iki kazada da uçakların burnunu aşağı doğru çeken arızalı MCAS sistemi sensörlerin sorumlu olduğunu rapor etmişti.
Bu iki kaza sonrası dünya çapında yüzlerce 737 Max uçağına yaklaşık iki yıl boyunca uçuş yasağı uygulanmıştı.
İlk kaza 29 Ekim 2018’de yaşandı.
Endonezya’nın başkenti Jakarta’dan kalkan, Lion Air şirketinin Boeing 737 Max 8 tipi uçağı, kalkıştan sadece 13 dakika sonra denize çakılmıştı, 189 yolcu ve mürettabatın hepsi ölmüştü.
Kazadan, uçağın kanatlarının yeterli kaldırma kuvvetini sağlayamayacak kadar hızının azalması veya kanatlardaki hava akımının bozulması durumunda ortaya çıkan “Stall” durumunu engellemek için uçağa konulan sistem sorumlu tutulmuştu.
Yaklaşık 5 ay sonra Başkent Addis Ababa’dan kalkan ET-302 sefer sayılı 737 Max 8 tipi uçak da, kalkıştan kısa süre sonra düşmüştü.
Boeing Endonezya ve Etiyopya’da düşen 737 Max uçaklarında yaşamını yitirenlerin ailelerine 100 milyon dolar ödemeyi kabul etmişti.
Boeing, yaşanan iki uçak kazasının ardından suçlamaları kabul etti ve Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı’yla uzlaşma yolunu seçti.
Havacılık devi, 2021 yılında, sorunlu uçaklar nedeniyle zarar gören hava yolu şirketlerine yapılacak ödemeler dahil 2.5 milyar dolarlık tazminat ve para cezasını kabul etti.
Şirket 2022’de de yatırımcıları, iki kazanın pilot hatası nedeniyle yaşandığı yönünde aldattığı gerekçesiyle 200 milyon dolar tazminat ödedi.
Boeing’in toplam zararının yaklaşık 21 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.
