İsrail-Filistin sorunu: Anti-semitizm ve anti-siyonizm arasındaki fark ne?
Kaynak, Getty Images
İsrail ve Filistinliler arasındaki çatışmalar büyürken, birçok kişi sosyal medyada, anti-semitizm ve anti-siyonizm arasındaki farkı anlamaya çalışıyor.
Bu terimler ne anlama geliyor?
- Anti-semitizm, Yahudi halkına karşı önyargı anlamına geliyor
- Anti-siyonizm, genel olarak İsrail devletinin varlığına karşı çıkmak olarak tanımlanabilir
Kaynak, Getty Images
İslam’ın en kutsal üçüncü mekanı El Aksa Camii ve Yahudiler’in Tapınak Dağı diye adlandırdığı en kutsal mekanda 2021’de yaşanan çatışmalar.
Anti-semitizm nedir?
Yahudiler, yüzyıllarca önyargı, düşmanlık ve kovuşturmayla karşı karşıya kaldı.
2. Dünya Savaşı’nda altı milyon Yahudi “Holokost” diye de bilinen soykırımda Naziler ya da işbirlikçileri altı milyon öldürüldü.
Günümüzde antisemitizm, birçok şekilde görülebiliyor. Bunlara küresel mali sistem ve medyayı Yahudilerin kontrol ettiğine dair komplo teorileri, sinagoglara saldırılar, sözlü hakaret, nefret söylemi ve sosyal medyadaki tacizkar paylaşımlar da dahil.
Bazen İsrail ile ilgili farklı görüşlere sahip insanlar, belirli yorumların ya da fikirlerin anti-semitik olup olmadığı konusunda uzlaşmazlık da yaşıyor. Sıklıkla bu tartışmalarda İsrail ve “Siyonizm” terimleri geçiyor.
Kaynak, Getty Images
Siyonizm nedir?
Siyonizm, 19. Yüzyılın sonlarında Avrupa’da siyasi bir hareket başladı ve Filistin topraklarında (Yahudiler antik İsrail toprağı diye tanımlıyor) bir Yahudi ulusu kurmak istiyorlardı.
BM, Filistin’i Yahudi ve Arap devletlerine bölmeye karar verdi ve 1948’de İsrail devleti kuruldu.
Ancak Filistin ve çevre bölgelerde yaşayan pek çok Arap İsrail’e karşıydı ve Arap haklarının ihlali olarak görüyorlardı.
Şimdilerdeyse, kendisini Siyonist hareketin bir parçası olarak gören bir kişi, İsrail’in bir Yahudi ulusu olarak korunmasına ve kalkınmasına inanıyor.
Siyonizm içinde de farklı anlayışlar var. Örneğin bazı Siyonistler İsrail’in kendi topraklarının ötesindeki bazı yerlerde de hakkı olduğuna inanırken, bazı Siyonistler buna karşı çıkıyor.
Yahudilerin çok büyük çoğunluğu aynı zamanda Siyonist. Küçük bir azınlıksa dini ya da siyasi nedenlerle Siyonizme karşı çıkıyor.
Yahudi olmayanlar da Siyonist olabiliyor.
Kaynak, Getty Images
İsrail Başbakakanı David Ben-Gurion 1948’de İsrail devletinin kuruluşunu ilan ederken.
Anti-siyonizm nedir?
Anti-siyonizm genel olarak İsrail devletinin varlığına karşı çıkmak olarak tanımlanabilir.
İsrail hükümetinin politikalarını eleştiren Siyonistler de var. Bunlara Batı Şeria’nın işgali, sınır duvarının güzergahı (İsrail duvarı Batı Şeria’da inşa ediyor ve Filistinli saldırganlara karşı güvenlik önlemi olduğunu savunuyor, Filistinlileri destekleyenler ise toprak ilhakı için bir araç olduğunu söylüyor) ve Yahudi yerleşimlerinin inşası da dahil.
Bazı durumlarda, insanlar İsrail’i çok sert bir şekilde eleştirdiklerinde, eleştirinin motivasyonunun anti-semitizm olup olmadığını bilmek zorlaşıyor.
Bu da anti-Siyonizmin, yani Yahudi devletini reddetmenin bir tür çağdaş anti-semitizm türü olduğu suçlamalarını beraberinde getirdi. Uluslararası Holokost Anma İttifakı, İsrail’e karşı bazı iddiaların ve suçlamaların anti-semitik olduğunu söylüyor.
Bunu reddedenlerse, bu argümanın İsrail destekçileri tarafından İsrail’e yönelik makul eleştirileri ırkçı olarak tanımlamak için kullanılan bir araç olduğunu vurguluyor.
Bazıları “Siyonist” kelimesinin Yahudilere karşı örtülü bir saldırı aracı olarak kullanılabileceğini savunuyor. Bazılarıysa, İsrail hükümeti ve destekçilerinin eleştirileri önlemek için kasten Siyonizm ve anti-semitizm kelimelerini birbirine karıştırdığını söylüyor.
