İsrail-Filistin sorunu: Türkiye’deki Hamas varlığı hakkında neler biliniyor?
Kaynak, Getty Images
İsmail Haniye’nin 27 Ağustos 2020’de İstanbul’da düzenlediği basın toplantısı
Türkiye, Hamas’ı “terör örgütü” olarak değil, meşru bir örgüt olarak gören ülkeler arasında.
Hamas’ın Türkiye’de, Katar’ın başkenti Doha’da olduğu gibi açıktan faaliyet gösteren resmi bir siyasi ofisi bulunmuyor.
Son yıllarda bazı Hamas yetkililerinin kısa ya da uzun süreli olarak Türkiye’de kalmaları da ya da sık sık ziyarette bulunmaları sır değil.
Hamas’ın 7 Ekim saldırılarıyla başlayan yeni süreçte ise bu durumun devam edip etmeyeceği merak ediliyor.
İsmail Haniye, 7 Ekim’de İstanbul’da mıydı?
Son günlerde ulusal ve uluslararası medyasında çıkan bazı haberlerde, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye ve bazı Hamas yetkililerinin, 7 Ekim’de İstanbul’da oldukları iddia edildi.
Bu konuda Hamas ya da Türk yetkililer resmi bir açıklama yapmış değil.
Ancak açık kaynaklardan elde edilebilen bazı bilgiler, bu olasılığa işaret ediyor.
Bunlardan birisi, Al Jazeera kanallarının 7 Ekim saldırılarından kısa süre sonra Haniye ile gerçekleştirdiği TV röportajında, ekranda yer olarak İstanbul ibaresinin yer alması.
İkincisi ise Haniye ve bir grubun, bir odada, TV’de 7 Ekim saldırılarıyla ilgili haberlerin yer aldığı sırada topluca namaz kıldıkları görüntüde, odada küçük bir Türk bayrağının bulunması.
BBC Türkçe’nin görüştüğü Hamas’a yakın bir kaynak, Haniye’nin o sırada İstanbul’da olmasının doğru veya yanlışlığı konusunda, resmi ağızdan bir açıklama yapılmadan bir şey söylemesinin doğru olmayacağını söylüyor.
BBC Türkçe’ye konuşan, krizin başından bu yana Hamas yetkilileriyle temas içinde olan bir gazeteci ise “İsmail Haniye ve bir grup Hamas yöneticisinin 7 Ekim’de İstanbul’da olduğunu ancak kısa süre sonra Türkiye’den ayrıldıklarını” söyledi.
Ankara, Haniye ve diğer Hamas yöneticilerinden Türkiye’den ayrılmasını istedi mi?
Son günlerde gündeme gelen bir başka iddia ise 7 Ekim saldırıları ardından Türk yetkililerin o sırada Türkiye’de bulunan İsmail Haniye ve Hamas yöneticilerinden ülkeden ayrılmalarını istemesi oldu.
Bu iddiaların ardından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nin X (Twitter) hesabından bir açıklama yapıldı.
Açıklamanın Arapça yapılması dikkat çekici bulundu.
Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üst düzey Hamas yetkililerine Türkiye’yi derhal terk etme talimatı verdiği” iddiaları tamamen asılsızdır” denildi.
Ancak X’deki açıklamada alıntılanan Al Monitor haberinde yer alan iddiada, “derhal terk etme talimatı” ifadesi yer almıyordu.
Sadece Al Monitor değil başka haber siteleri de, Hamas yöneticilerinin Türk yetkililerin talebiyle Türkiye’den ayrıldığı yönündeki iddiayı kendi kaynaklarının da doğruladığını yazdı.
BBC Türkçe’ye konuşan Hamas’a yakın bir kaynak ise Ankara’nın Hamas yetkililerinden ülkeyi terk etmesini istediği iddiasının “kesinlikle doğru olmadığını” söyledi. Bu kaynak, “Hamas ve Türkiye arasındaki ilişkinin bozulmasını isteyenler, fitne çıkarmak isteyenler var” diye konuştu.
BBC Türkçe’ye konuşan Hamas’a yakın kaynak, Türkiye’nin Hamas’la temasları konusunda ise, “Türkiye tüm taraflarla görüşüyor. Hamas’la da görüşmeler yoğun olarak sürüyor” dedi. 7 Ekim sonrası Türkiye ile Hamas arasındaki ilişkilerin bozulup bozulmayacağına dair sorumuza ise “Ben böyle bir şey yaşanacağını hiç sanmıyorum” yanıtını verdi.
Kaynak, Getty Images
Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İsmail Haniye’nin 26 Temmuz 2023’te Ankara’daki görüşmesi.
Erdoğan’dan ‘Hamas terör örgütü değildir’ açıklaması
Krizin ilk günlerinde daha dengeli bir söylem kullanan ve etkin diplomasi ile savaşın yayılmadan sonlanmasına çalışan Ankara, 17 Ekim’de Gazze’de El-Ehli Hastanesi’nde meydana gelen patlamadan sonra söylemini sertleştirdi.
Filistin yetkilileri İsrail’in saldırısında 500’e yakın kişinin hayatını kaybettiğini açıklamış, İsrail patlamadan İslami Cihad örgütünü sorumlu tutmuş, örgüt ise İsrail’in iddiasını reddetmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çarşamba günü AKP Meclis Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Ey İsrail, sen bir örgüt olabilirsin çünkü Batı’nın sana borcu çok. Ama Türkiye’nin sana borcu yok. Batı Hamas’ı bir terör örgütü olarak görüyor. Hamas bir terör örgütü değil, topraklarını korumaya çalışan bir kurtuluş ve mücahitler grubudur” dedi.
“İsrail’e gitme projesini” iptal ettiğini belirten Erdoğan, Türkiye’nin İsrail devletiyle sorunu olmadığını ancak İsrail’in Filistin’e karşı “bir örgüt gibi davrandığını” söyledi.
İsrail ise Erdoğan’ın açıklamalarına tepki gösterdi. İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lior Haiat, X (eski adıyla Twitter) hesabından yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerini reddettiklerini söyledi.
Haiat, “Hamas, bebekleri, çocukları, kadınları, yaşlıları vahşice ve kasıtlı olarak katleden, sivilleri rehin alan, kendi halkını canlı kalkan olarak kullanan, IŞİD’den daha beter alçak bir terör örgütüdür. Türkiye Cumhurbaşkanının terör örgütünü savunma girişimi ve kışkırtıcı sözleri bile tüm dünyanın gördüğü vahşeti ve kesin gerçeği değiştirmeyecektir: Hamas eşittir IŞİD” dedi.
Kaynak, Getty Images
Hamas’ın yurtdışı sorumlusu Halid Meşal, 2018’de İstanbul’da düzenlenen bir etkinlikte konuşma yapıyor.
AKP’den ‘Büyük Filistin Mitingi’
Bu arada Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İstanbul İl Başkanlığı, 28 Ekim’de Atatürk Havalimanı’nda “Büyük Filistin Mitingi” düzenleyecek.
İl Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre mitinge Erdoğan da katılacak.
Açıklamada mitinge ayrıca MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, Yeniden Refah Partisi Genel BaşkanınFatih Erbakan, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcı ve DSP Genel Başkanı Önder Aksakal’ın da katılmalarının beklendiği belirtildi.
Bunun yanında Filistin diasporasından isimlerin de mitinge katılacağı aktarıldı.
Mitingdeki konuşmalarda ve alanda Hamas’la ilgili nasıl bir yaklaşım sergileneceği de merak ediliyor.
