Kaynak, Getty Images
Javier Milei kendisini bir anarko-kapitalist olarak tanımlıyor
- Yazan, Vanessa Buschschlüter
- Unvan, BBC News
Arjantin’de Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı ön seçimlerinde en yüksek oyu ABD’nin eski başkanı Donald Trump’a hayran olan aşırı sağcı siyasetçi Javier Milei aldı.
Tüm partilerden cumhurbaşkanı adaylarının yer aldığı ön seçim, 22 Ekim’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için önemli bir gösterge olarak görülüyor.
Oyların yüzde 30’unu alan Milei, daha köklü siyasetçilerin önüne geçerek beklentileri aştı.
Arjantin basını seçim sonucunu “siyasi deprem” diye niteledi.
Arjantin’deki ön seçim diğer ülkelerden biraz farklı; sadece parti üyelerine değil, tüm seçmenlere açık.
Arjantin’de aynı zamanda oy kullanmak zorunlu.
Bu nedenle ön seçimde en çok oyu alan, 22 Ekim’deki cumhurbaşkanlığı seçiminin favorisi olarak görülüyor.
Ön seçimler öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarında Milei, merkez sol ekonomi bakanı Sergio Massa ve muhafazakar aday Patricia Bullrich’in gerisindeydi.
Ancak oyların yüzde 97’sinden fazlası sayıldı ve Milei yüzde 30,06, Bullrich yüzde 28,27 ve Seri Massa yüzde 27,24 oy aldı.
La Nación gazetesi, Milei’in ani yükselişini bir tsunamiye benzetti.
Javier Milei kim?
Eski bir televizyon yıldızı olan Milei, 2021’den beri kongre üyesi olmasına rağmen kendisini siyasette yabancı olarak göstermeyi seviyor.
Kaynak, Getty Images
Javier Milei deri ceketi ve uzun favorileriyle tanınıyor
Milei’in düzen karşıtı görüşleri, ekonomik krizin yaşandığı Arjantin’de mevcut ve önceki hükümetlere öfkeli seçmeni kendisine çekti.
Milei, siyasi partilerden rakiplerine sert bir şekilde saldırıyor.
Pazar günkü ön seçimden sonra yaptığı konuşmada tezahürat yapan destekçilerine seslenen Milei, “Hırsız, yararsız ve parazit gibi bu siyasi sınıfa son verecek rakip alternatifi oluşturmayı başardık” dedi.
52 yaşındaki lider seçilirse Arjantin Merkez Bankası’nı feshedeceğini, peso yerine ABD doları getireceğini ve zarar eden devlet şirketlerini özelleştireceğini söylüyor.
Brezilya’nın eski aşırı sağcı lideri Jair Bolsonaro’yu akla getiren politikalarıyla Milei, silah kontrollerinin gevşetilmesini de öneriyor.
Milei aynı zamanda annenin hayatı tehlikede olmadıkça kürtaja karşı olduğunu da belirterek, kampanya programında “çocukların hayatlarını gebelikten itibaren koruma” sözü verdi.
Okullarda cinsel sağlık eğitiminin “geleneksel aileyi” yok etmek için bir plan olduğunu söyleyen Milei, iklim değişikliğini de inkar ediyor.
Uzun favorileri, deri ceketi ve rock şarkıları söylemesiyle tanınan Milei özellikle kışkırtıcı olmayı seçiyor ve sık sık küfürlü bir şekilde sola saldırıyor.
Ön seçimdeki beklenmedik performansı, pesonun değerinin daha da düşmesine neden oldu.
Milei, zaferini coşkuyla kutlayan destekçilerine, “Gerçek muhalefet biziz, değişimi isteyen bir tek biziz. Şunu unutmayın: 100 yıldır devamlı başarısız olan aynı insanlarla farklı bir Arjantin mümkün değil” diye seslendi.
Patricia Bullrich ile Sergio Massa’nın önümüzdeki süreçte 22 Ekim’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu öncesinde zemin kazanmaya çalışacağı düşünülüyor.
Ekim’de hiçbir aday seçimi kesin olarak kazanmak için gereken oyların yüzde 45’ine veya yüzde 10’luk bir farkla yüzde 40’ına ulaşamazsa ikinci tur 19 Kasım’da yapılacak.
Ön seçimde en yüksek oy alan üç aday arasındaki oy farkı yüzde 4’ten az olduğu için, şu anda ikinci turun yapılması muhtemel görünüyor.
Arjantin, Latin Amerika’da düzen karşıtı bir adayın statükonun dengesini bozduğu ilk ülke değil.
Kolombiya’da bağımsız aday Rodolfo Hernández, 2022 seçimlerinin ilk turunda şaşırtıcı bir şekilde öne geçmiş, ancak ikinci turda eski solcu Gustavo Petro’ya yenilmişti.
Şili’de aşırı sağcı aday José Antonio Kast, 2021 seçiminin ilk turunu kazanmış, ancak ikinci turda solcu eski öğrenci başkanı Gabriel Boric’e yenilmişti.
Brezilya’da ise aşırı sağcı Jair Bolsonaro’nun destekçileri, solcu rakibi Luiz Inácio Lula da Silva’ya karşı az farkla yenilgisini kabul etmeyi reddetmiş ve 1 Ocak 2023’te yemin etmesinden birkaç gün sonra Kongre’yi basmıştı.
