İngiltere’de Yüksek Mahkeme, hükümetin sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planının yasa dışı olduğuna hükmetti

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Manş Denizi’nden botlarla ülkeye yasa dışı giriş yapanların sayısını azaltmayı hedefliyordu.

Sunak, sığınma başvurusu yapanların Ruanda’ya gönderilmesini ve başvurularının bu ülkede değerlendirilmesini planlıyordu.

Bu yöndeki girişimleri, sığınmacıların bulunduğu bir uçak Ruanda’ya doğru havalanmak üzereyken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “Buna karşı açılan davalar sonlanana kadar kimse gönderilmemeli” kararıyla boşa düşmüştü.

Fakat Yüksek Mahkeme Başkanı Lord Reed bugünkü açıklamasında, Ruanda’nın İsrail’le 2013-18 arası süren benzer anlaşmasında sığınmacıların güvenliğine dair verdiği vaatlerin bir kısmını yerine getirmediğini, bazı sığınmacıların gizlice başka ülkelere götürüldüğünü, insan hakları alanında uluslararası sözleşmelere imza atmış bir ülkenin böylesi eylemlerinin, imzaladığı anlaşmalara riayet etmeyen bir ülke izlenimi verdiğini belirtti.

Lord Reed, İngiliz kolluk kuvvetlerinin defalarca İngiltere’deki Ruandalıları, Ruanda hükümetinin kendilerini öldürme planı hakkında uyarmak zorunda kaldığını da ekledi.

Birleşmiş Milletler de, Ruanda’da sığınma sisteminin adil olmadığını, sığınmak için başvuruda bulunanların ülkelerine gönderilme riski olduğunu açıklamıştı.

Öte yandan İngiltere’de Yüksek Mahkeme, hükümetin başka bir ülkeyle benzer anlaşma yapmasını yasaklamadı.

Başbakan Sunak, kararın açıklanması sonrası, Avam Kamarası’ndaki haftalık soru-cevap oturumunda Ruanda ile yeni bir anlaşmaya “nihai şeklini vereceğini” ve gerekirse yasalarda değişiklik yapacaklarını söyledi.

Öncesinde yazılı bir açıklama da yapan Sunak, “Beklediğimiz sonuç bu değildi fakat birkaç aydır her türlü senaryoya hazırlanıyoruz. Bu kararın ardından atacağımız adımları değerlendireceğiz” dedi ve ekledi:

“Yüksek Mahkeme, tıpkı kendinden önceki mahkemeler gibi yasa dışı göçmenlerin işlemlerinin üçüncü ülkelerde yapılmasını hukuka uygun buldu. Hükümetimizin başından beri net görüşü olan bu konu da teyit edilmiş oldu.”

Karar hakkında açıklama yapan Ruanda hükümeti ise “güvenli olmayan bir ülke” olarak nitelendirilmelerine karşı çıktıklarını duyurdu.

Akşam saatlerinde bir basın toplantısı düzenleyen Sunak, mahkemenin kararına katılmadığını fakat saygı duyduğunu, hukukun üstünlüğünün önemli olduğunu söyledi.

Ruanda ile yeni bir uluslararası sözleşme imzalayıp bunu Parlamento’nun onayına sunacaklarını belirten Sunak, bu sözleşmenin Yüksek Mahkeme’nin çekincelerini ortadan kaldıracağını savundu.

Yeni sözleşmeye göre Ruanda’ya gönderilen kişilerin İngiltere’ye sığınma başvurularının kabul edilmemesi durumunda ülkelerine geri gönderilmeyeceği ve Ruanda’da kalacaklarını söyledi.

İç hukukta yapılan değişikliklerle, sığınma başvurucularının Ruanda’ya gönderilmemek için İngiliz hukuk sistemini kullanıp süreci yavaşlatmasına izin verilmeyeceğini de ekledi.

Bu sürecin bahar aylarında tamamlanmasını ve baharda ilk uçağın kalkmasını öngördüklerini belirten Sunak, gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ni de tanımayacaklarını vurguladı:

“Dürüst olmamız gerekirse Parlamento gerekli yasaları geçirse bile Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önümüzden engel çıkarabilir.

“Bugün Parlamento’ya yasalarımızı değiştirerek, önümüzdeki engelleri kaldırmak için uluslararası ilişkilerimizi yeniden düşünebileceğimizi söyledim.

“Buradan herkese bir kere daha duyuruyorum: Yabancı bir mahkemenin bu uçuşları engellemesine izin vermeyeceğim.

“Strazburg’daki mahkeme Parlamento’ya karşı gelmeyi tercih ederse, uçuşların gerçekleşmesi için gereken her şeyi yapmaya hazırım.”