Kaynak, AFP
Pazar günkü protestoda eylemciler Fransa Büyükelçiliğ önünde “Çok yaşa Rusya”, “Kahrolsun Fransa” sloganları attı.
Fransa, Batı Afrika ülkelerinden Nijer’deki askeri darbenin ardından yükselen Fransız karşıtlığı nedeniyle, bu ülkedeki vatandaşlarını tahliye etmeye hazırlanıyor.
Fransa, diğer Avrupa ülkelerinin vatandaşlarının tahliyesine de yardımcı olunacağını duyurdu.
Darbenin ardından, Nijer’de eski sömürgeci güç Fransa’ya karşı eylemler düzenlendi ve Fransa Büyükelçiliği saldırıya uğradı.
Karar, benzer darbeler yaşayan Burkina Faso ve Mali’deki cuntaların, devrik liderlerin zorla işbaşına getirilmeye çalışması halinde bunu bir savaş ilanı olarak göreceklerini açıklamasından sonra alnıdı.
İkisi de eski Fransız sömürgesi olan Nijer’in komşuları bu iki ülkede işbaşına gelen cuntalar, son dönemde Fransa’dan uzaklaşıp, Rusya’ya yakınlaştı.
Mali ve Burkino Faso’dan gelen uyarılar, radikal İslamcı militanlarla mücadelenin sürdüğü bölgedeki çalkantıyı daha da büyütebilecek açıklamalar olarak görülüyor.
Uranyum açısından zengin Nijer, Sahel bölgesindeki cihatçılarla savaşta önemli bir Batı müttefikiydi. Hem Fransa’nın hem de ABD’nin ülkede askeri üsleri bulunuyor.
Mali’deki askeri yönetimin 2021’de Rus paralı asker şirketi Wagner ile ortaklık yapmayı seçmesinin ardından, Fransa bölgedeki operasyonlarını Nijer’e taşımıştı.
Pazar günü, başkent Niamey’deki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan eylemciler “Çok yaşa Rusya”, “Çok yaşa Putin” ve “Kahrolsun Fransa” sloganları atmış ve büyükelçilik yerleşkesinin duvarlarını ateşe vermişti.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, bu durum karşısında tahliyelerin derhal başlatılacağını açıkladı.
Kararda Nijer’in hava sahasının kapatılması ve bu nedenle Fransız vatandaşlarının kendi imkanlarıyla ülkeden çıkmasının imkansız hale gelmesi de rol oynadı.
İtalyan Dışişleri Bakanlığı da, vatandaşlarının İtalya’ya yapılacak özel bir uçuşla tahliye edileceğini duyurdu.
Daha önce Fransa, Batı Afrika ülkelerinin oluşturduğu Ecowas bloğunun, Njier’e seçilmiş lider Mohamed Bazoum’un bir hafta içinde göreve geri dönmesi ultimatomu vermesini memnuniyetle karşılamıştı.
Çad Devlet Başkanı İdris Deby ertesi gün Nijer’e gitti ve Ecowas nezdindeki arabuluculuk çalışmalarına liderlik etti. Ayrıca devrik lider Bazoum ile de fotoğraf çektirdi.
Bu diplomatik hamlelerin ardından Burkina Faso ve Mali’deki cunta yönetimleri Ecowas’ın askeri müdahalede bulunması halinde, bloktan çekileceklerini ve doğudaki komşularının savunmasına koşacakları tehdidinde bulundu.
Burkina Faso, Mali ve Gine’nin Ecowas üyelikleri bu ülkelerdeki askeri darbelerin ardından askıya alınmıştı.
Ecowas’ın son askeri müdahalesi 2017’de Gambiya’da Yahya Jammeh’in seçimleri kaybetmesinden sonra, iktidardan ayrılmayı reddetmesinin ardından gelmişti.
Ecowas birliklerinin ülkeye girmesinin ardından Jammeh, Ekvador Ginesi’ne sürgüne gitti.
Nijer’deki cunta, Ecowas’ın talebinin ardından bir yorum yapmadı, ancak ülkelerini bölgesel ya da Batılı güçlerden gelecek herhangi bir “saldırganlığa” karşı ülkelerini savunacaklarını söyledi.
Ancak Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Collona bu iddianın doğru olmadığını savundu.
Batılı ülke vatandaşlarının tahliyesine hazırlanılırken, başkent Niamey’deki durumun sakin olduğu belirtiliyor.
Reuters’ın haberine göre, tahliye planları ülkedeki uranyum şirketi Orano’nun faaliyetlerini etkilemeyecek. Ülkede bir uranyum madeni işleten şirket çalışanlarının büyük çoğunluğunun Nijerli olduğunu duyurdu.
Cunta yönetimi Fransa ve diğer Avrupa ülkelerine uranyum ihracatının durdurulduğunu açıklamıştı. Fransa’nın uranyum ihtiyacının yüzde 15’i, Avrupa ülkelerinin ihtiyacının ise dörtte biri Nijer’den karşılanıyor.
