Rusya’da Wagner isyanı: ‘İstikrarsızlık Putin üzerindeki baskıyı artırdı’
Kaynak, Reuters
Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin
BBC Rusya Editörü, Moskova
Kargaşayla geçen bir hafta sonundan sonra, Rusya’nın ulusal sembolünün neden çift başlı kartal olduğunu anlamaya başlıyorum: Zıt yönlere bakan iki baş.
Önce, Wagner lideri Yevgeni Prigojin, Rus ordusuna karşı isyanında “sonuna kadar gitmeye” hazır olduğunu ilan ediyor. Sonra aniden bir U-dönüşü yapıyor ve savaşçılarına üsse dönmelerini emrediyor.
Televizyondan halka hitap eden Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin, isyanı, “suç macerası…ağır bir suç…vatana ihanet…şantaj ve terörizm” olarak nitelendiriyor. Ancak sadece birkaç saat sonra, Prigojin ile varılan anlaşma kapsamında, Wagner liderine yönelik tüm suçlamaların düşürüldüğü ortaya çıktı.
Putin’in karışık mesajları burada kaşları kaldırıyor ve ona yönelik algıları değiştiriyor.
Nezavisimaya Gazeta’nın sahibi ve genel yayın yönetmeni Konstantin Remchukov, Putin için, “Kesinlikle daha zayıf görünüyor” diyor ve ekliyor:
“İnsanları suçlu ilan eden bir açıklama yapıp, aynı günün sonunda sözcünüzün sizinle aynı fikirde olmamasına izin verip, ‘Hayır, bu insanlar ceza kanununu çiğnemedi’ demesini izliyorsunuz.”
Rusya’nın eski Kalkınma Bakanı Andrey Nechaev de benzer bir noktaya değiniyor.
Nechaev, sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda, “Yasa tüm gücünü kaybetti. Siyasi çıkarlar nedeniyle ağır suçlar bile cezalandırılmayacak. Sabah hain ilan edilip, akşam affedilebilirsiniz. Aynı akşam hakkınızdaki ceza davası düşürülebilir” diyor ve ekliyor:
“Ülke çok net bir şekilde büyük değişimin eşiğinde.”
Büyük değişim? Cesur bir tahmin. Ama değişim geliyorsa, tetikleyici Wagner’in isyanı olabilir mi? Bir anlaşmaya varılmış ve isyan son bulmuş olabilir. Ancak ayaklanmanın Putin’in gözetiminde gerçekleşmesi, aynı zamanda Rusya Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı olan Devlet Başkanı için utanç verici.
Ve şunu da aklınızda tutun: Sayın Putin’in mevcut başkanlık dönemi gelecek yıl sona eriyor.
Remchukov, “Bütün seçkin gruplar şimdi 2024’teki başkanlık seçimlerini düşünmeye başlayacak” diyor:
“Bu askeri darbeye kadar yaptıkları gibi, Vladimir Putin’e güvenip güvenmemeleri gerektiğini kendilerine soracaklar.
“Yoksa sorunlarla daha çağdaş bir şekilde başa çıkabilen yeni birini mi düşünmeleri gerekiyor?”
Başkanlık için “yeni biri”, normalde Rus seçkinlerinin açıkça tartıştığını duyduğunuz bir şey değil. Bu, Kremlin’de nöbet değişiminin yakın olduğu anlamına gelmez. Vladimir Putin’in 23 yıllık iktidardan sonra mükemmelleştirdiği bir şey varsa, o da siyasette hayatta kalma sanatıdır.
Ancak Putin’in geçen yıl Ukrayna’yı kapsamlı şekilde işgal etme kararı, ülkesinde yaygın bir istikrarsızlığı tetikledi: Ekonomik sorunlardan Rus bölgelerine yönelik insansız hava aracı saldırılarına, Ukrayna yakınlarındaki Rus sınır bölgelerinin bombalanmasından Rusya’ya yönelik sınır ötesi saldırılara kadar her şey. Bunlara son olarak, sabotajcı gruplar ve şimdi de Wagner’in silahlı ayaklanması eklendi.
Tüm bunlar Putin üzerindeki baskıyı artırıyor.
Yine de Başkan Putin’in bazı şeyleri yanlış anladığını kabul etmesini beklemeyin. Hataları ve yanlış hesapları kabul etmek onun tarzı değil.
Peki Rusya liderinin bir sonraki hamlesi ne olacak? Belki de bir ipucu, Rusya Devlet Televizyonu’nun amiral gemisi konumundaki Pazar geceleri yayımlanan haber programının sonuncusunda geldi. Wagner’in isyanıyla ilgili bir haber sırasında sunucu, eski bir Putin röportajından bir alıntı yaptı.
“Bağışlayabilecek misiniz?”
“Evet. Ama her şeyi değil.”
“Peki neyi affedemezsiniz?”
Acaba Yevgeni Prigojin bu programı izliyor muydu?
