Türkiye’de pek çok kişi, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi enflasyon verilerinin kendi hissettikleri enflasyonu yansıtmadığını düşünüyor.
TÜİK’in tüketici enflasyonunu hesaplarken kullandığı harcama sepeti, herkesin harcama sepetini yansıtmadığı gibi bazıları da TÜİK’in yayımladığı verilerin bilinçli olarak düşük tutulduğunu öne sürüyor.
Biz de kişisel enflasyonunuzu hesaplayabilmeniz için bir araç geliştirdik.
TÜİK’in verilerini gerçekçi bulmayanlar için, Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) verilerini de aşağıdaki hesaplayıcıya ekledik.
Böylece kişisel enflasyonunuzu hem TÜİK verilerine göre hem ENAG verilerine göre inceleyebilirsiniz.
TÜİK’in enflasyon sepetinin yaklaşık yüzde 80’ine denk düşen altı kategoride aylık harcama tutarınızı yazarak kişisel enflasyonunuzu görebilirsiniz.
Detaylı metodolojiyi sayfanın sonunda okuyabilirsiniz.
Metodoloji
Enflasyon, her hanenin aldığı ürün ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi gösterir.
Bu hesaplayıcı için TÜİK’in yıllık TÜFE verilerini kullandık.
Bu veriler, bir ürünün fiyatının geçen yılın aynı ayına göre nasıl değiştiğini ortaya koyuyor.
Öte yandan kamuoyunda, TÜİK’in enflasyon verisini siyasi nedenlerle gerçekten düşük gösterdiğine dair eleştiriler de var. Bu eleştiriler, bir grup akademisyenin Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) adı altında bir araya gelerek kendi ölçümlerini yapmasına yol açtı.
Bu hesaplayıcıya TÜFE’nin verilerine ek olarak, enflasyonu ölçmek için farklı bir sistem kullanan ENAG’ın verilerini de dahil ettik.
Hesaplayıcı en güncel enflasyon verisini kullansa da bu veriler, artan fiyatların gelecekte sizi nasıl etkilemeye devam edebileceğini göstermez.
Harcama alışkanlıklarınızdaki değişiklikler veya bir kategori içindeki farklı fiyat değişiklikleri (örneğin market alışverişlerinizde en ucuz markalar yerine en pahalıları tercih etmeye başlamanız) da bu hesaplayıcının kapsamı dışındadır.
Kullanıcılarımıza, Türkiye’deki ortalama harcama sepetinin yüzde 79’unu temsil eden altı kategori sunuyoruz.
- Gıda ve alkolsüz içecekler
- Ulaşım (hem toplu taşıma hem kişisel araçlarla)
- Konut, elektrik, yakıt ve su faturaları
- Ev eşyaları ve sarf malzemeleri
- Otel, kafe ve restoranlar
- Giyim ve ayakkabı
TÜİK’in enflasyon verilerinde bu kategorinin dışında altı kategori daha yer alıyor. Fakat, toplam ağırlıkları yüzde 21 eden bu altı kategoriyi, hesaplayıcıyı basitleştirmek için dahil etmedik.
Bunun yerine, kullanıcıların altı kategorideki harcamalarını yazmasından sonra, TÜİK’in sepet ağırlıklarını kullanarak yazmadığı altı kategorideki harcamalarının miktarını tahmin ettik.
ENAG’ın “yönetilen/yönlendirilen ve diğer” adlı kategorisi, TÜİK’teki eğitim, alkollü içecekler ve tütün kategorilerinin toplamına denk gelmektedir.
Kişisel enflasyon hesaplayıcısıyla kendi harcama sepetinizi TÜİK ve ENAG verilerine göre inceleyebildiğiniz gibi, TÜİK’in TÜFE verisine de kıyaslayabiliyorsunuz.
Verilerinizi girdikten sonra hissettiğiniz hayat pahalılığına en fazla hangi kategorilerde yaşanan artışların yol açtığını da görebilirsiniz.
Hazırlayanlar
Bu hesaplayıcı, İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi’nden (ONS) Emily Hopson‘ın desteğiyle hazırlanmıştır.
Jack Rodgers: Statistics BBC.
Onur Erem: Proje lideri ve prodüktör.
Matthew Taylor: Geliştirici.
Maryam Nikan: Tasarımcı.
Leoni Robertson: Veri gazetecisi.
